wróć na stronę główną
| sieciowa biblioteka alternatywna WolfPunk wróć na stronę główną |
[broszura wydana przez Wydawnictwo "Inny świat"]
Anarchistą jest osoba przeciwstawiająca się każdemu przejawowi rządu. Czasami jednak "anarchistami" nazywa się ludzi, nie mających z tą ideologią nic wspólnego. Anarchistami nazywa się ludzi dążących do przewrotu, terrorystów.
Najczęstszym jednak przykładem złego rozumienia słowa "anarchizm" są tzw. anarcho-pozoranci. Problem ten tyczy się raczej węższej grupy ludzi, identyfikujących się z subkulturami. Każdy chyba zauważył wzrastającą modę grunge i punk wśród młodzieży. Istnieje wiele grup muzycznych, których członkowie uważają się za anarchistów, choć w rzeczywistości nimi nie są (przynajmniej na to wskazuje ich zachowanie). Najczęściej jednak problem pozorantów dostrzega się na przykładzie fanó tejże muzyki. Wielu z nich identyfikuje się ze sodowiskiem anarchistycznym jedynie przez noszenie w widocznym miejscu "A-w-kółku" (jak to robią ich idole). Bardzo często ludzie ci nie wiedzą nic na temat idei anarchizmu, swoje poglądy i działania opierając na encyklopedycznym pojęciu (chaosu i terroru). Smutnym jest fakt, że ludzie ci przez swoje działąnia i chuligańskie często wybryki niszczą skutecznie anarchistyczne inicjatywy.
Wielu anarchistycznych aktywistów wywodzi się ze środowiska punkowego i są to ludzie bardzo oddani idei; nie znaczy więc, że każdy fan muzyki punk, grunge czy jakiejkolwiek innej, musi stać w konflikcie z anarchizmem.
Anarchizm, definiując właściwie, to szeroka gama różnych poglądów, których różnorodność jednak nie wyklucza zakwalifikowania ich do jednej ideologii. Dla przykładu anarcho-pacyfiści opowiadają się za wolnościa, w której nie ma miejsca dla przemocy (w tym i przemocy państwa) (...). Wśród wielu odłamów anarchizmu, przedstawimy najważniejsze, powstałe na przełomie XIX i XX wieku.
Anarcho-indywidualizm, stworzony przez Proudhona, postuluje utworzenie systemu bezpaństwowego, w zamian proponuje utrzymanie drobnych, prywatnych własności, których właściciele zrzeszaliby się w "wolnych gminach wytwórców".
Bakunin jest twórcą doktryny nazwanej anarcho-kolektywizmem. Założeniem tej idei jest stworzenie ustroju, w którym nad środkami produkcji trzymalyby kontrolę grupy wytwórcze (robotnicy).
Innym teoretykiem anarchizmu jest Kropotkin, opowiadający się za anarcho-komunizmem. Założeniem tej doktryny było przejście od systemu kapitalistycznego do komunistycznego, przy równoczesnym zachowaniu praw wolności jednostki (gwarantowanych przez ideę anarchizmu).
Trzeba sobie zdać sprawę, tak jak w każdym ruchu, tak i wśród anarchistów zdarzają się podziały; spotkać można anarchistów oskarżających się nawzajem, lecz podłożem tych kłótni są raczej osobiste antagonizmy, niż różnice ideowe (choć i takie czasem występują). Jednym słowem, nikt nie jest idealny.
Dodać należy również, że przedstawione wyżej ideologie anarchistyczne kształtowały się na przełomie XIX i XX wieku i obecnie, traktować je należy bardziej jako ciekwostkę, niż konstruktywne postawy.
Tym, co najczęściej przyczynia się do powstawania podziałów wśród anarchistów, to sposób osiągnięcia celu. Część z nich opowiada się za ideowym uświadamianiem społeczeństwa, inni zaś uznają to za stratę czasu i preferują wszelkiego rodzaju akcje bezpośrednie. Podziały te utrudniają czasem kontakty między obiema frakcjami, choć w kwestiach poglądowych są oni ze sobą zgodni. W wielu przypadkach działają oni razem i w odpowiedni sposób się uzupełniają.
Poza nielicznymi wyjątkami, anarchiści są zgodni co do tego, że wojny prowadzone przez polityków nie powinny być wspierane przez społeczeństwo. Ludzie, będący przy władzy, wykorzystują swoją pozycję do osiągnięcia zysków i wojny są jedynie użytym do tego celu narzędziem. Na zbrojnych konfliktach zawsze cierpiało społeczeństwo, stąd przeświadczenie, że grupowa przemoc powinna zostać wyeliminowana. Jedynym wyjątkiem jest przemoc stosowana w obronie słusznych celów porządku anarchistycznego. Różnice poglądów zaczynają się z próbą ustalenia, jak daleko można się w tej przemocy posunąć.
Są ludzie, którzy twierdzą, że rewolucja anarchistyczna może liczyć na powodzenie, gdy przebiega bez użycia jakiejkolwiek siły. Argumentują oni, iż "akcja równa się reakcji", czy z chwilą narzucenia anarchii siłą, odpowiedzią społeczeństwa będzie również siła. Nie będzie to wolność, lecz zamiana jednych rządzących z innymi.
Z drugiej strony są ludzie, któzy uważają, że jedynie zbrojny opór może uwolnić społeczeństwo spod rządów instytucji państwowych. Anarchiści są często postrzegani jako podrzegacze buntów (na przykład w więzieniach, czy nawet podczas pokojowych manifestacji), co jest istotnym nieporozumieniem; ludzie nigdy nie buntują się i nie atakują funkcjonariuszy państwowych, dlatego, że "ktoś im tak powiedział" lecz dlatego, że są niezadowoleni. Generalnie jednak, anarchiści opowiadają się za wyzbyciem przemocy w walce, choć nie negują potrzeby korzystania z niej w pewnych przypadkach.
Anarchiści często wspierali zbrojne grupy oporu i uczestniczyli w walkach anarchistycznych formacji na Ukrainie i w Meksyku w latach dwudziestych, w Hiszpanii w latach trzydziestych oraz w Korei podczas okupacji japońskiej (lata czterdzieste). Dzięki temu w krajach tych nie zakorzenił się wizerunek anarchisty jako "szalonego zamachowca", lecz "bojownika o wolność". Wciąż jeszcze żyją anarchiści, którzy zaciągali się by walczyć przeciwko faszystowskiej dyktaturze Franco. Polska Federacja Anarchistyczna czynnie uczestniczyła w organizowaniu pomocy walczącym o niepodległość Czeczeńcom; organizowane były konwoje z odzieżą, lekarstwami i żywnością, pod konsulatami Rosji organizowano pikiety poparcia dla walczących o niepodległość.
| sieciowa biblioteka alternatywna WolfPunk wróć na stronę główną |