W krajach skandynawskich wilk jest głęboko zakorzeniony w starogermańskich mitach i ludowych bajkach. Nigdy nie kojarzy się z czymś dobrym. Ragnarök - germański koniec świata określany był jako czas wilka, gdyż wtedy miał uwolnić się z pęt wilk-demon Fenrir. Nic zatem dziwnego, że powrót wilka na Półwysep Skandynawski wzbudził ogromne kontrowersje wśród tamtejszych społeczeństw.


Obecnie południowoskandynawską populację wilków ocenia się na 50-70 sztuk, ale naukowcy twierdzą, że roczny przyrost wynosi ok. 30%. W związku z tym zaczęły już, zwłaszcza w Norwegii, padać głosy, że być może zbędna jest całkowita ochrona gatunkowa tego zwierzęcia. Jak już pisałam, największy sprzeciw wobec "szarych łap" wyrażają norwescy hodowcy owiec, którzy wypuszczają swe stada na letni wypas w góry bez żadnej opieki. W zeszłym roku zgłosili oni 575 wypadków zagryzienia owiec przez wilki, domagając się jednocześnie wysokich odszkodowań ("wilczą zbrodnię" udokumentowano w ok. 400 przypadkach i tylko tyle odszkodowań władze są skłonne wypłacić hodowcom). Pod naciskiem Norweskiego Związku Hodowców Owiec i Kóz Urząd ds. Zarządzania Środowiskiem wydał zgodę na odstrzał 2 wilków w południowo-zachodniej Norwegii. Teraz urzędnicy głowią się, jak wyeliminować 2 osobniki, nie niszcząc jednocześnie grupy rodzinnej.

Na szczęście dla wilków skandynawskie władze robią bardzo dużo, żeby zachować wzrost populacji drapieżnika i jednocześnie uspokoić społeczeństwa - głównie norweskie, które nadzwyczaj nerwowo reaguje na doniesienia o powrocie "szarych łap".

Z inicjatywy przede wszystkim szwedzkich naukowców rozpoczęto prowadzone na szeroką skalę badania nad gatunkiem, w których to biorą udział zarówno Szwedzi, jak i Finowie oraz Norwegowie. Badania mają dać odpowiedź na wiele pytań związanych ze zwyczajami skandynawskich wilków. Biorąc przykład z amerykańskich doświadczeń w tej dziedzinie, Skandynawowie skorzystają z systemu nadajników założonych ok. 15-20 wilkom z różnych grup rodzinnych. Badania mają potrwać 5-6 lat i sponsorowane są m.in. przez... Szwedzki Związek Myśliwych.

Planuje się też rezerwaty dla wilków i mapy określające regiony potencjalnego konfliktu pomiędzy hodowcami a wilkami. Norweski Urząd ds. Zarządzania Środowiskiem przygotowuje szeroką kampanię informacyjną, mającą na celu uspokojenie obywateli i zmianę nastawienia ludzi do tego zwierzęcia. Media rozpisują się na temat wilka, podkreślając jednocześnie, że ryś i niedźwiedź - o wiele częstsze i bardziej popularne w Skandynawii zwierzęta są również bardziej niebezpieczne niż wilki.

Przygotowany przez władze specjalny raport pod dziwnie brzmiącym tytułem Strategia zarządzania populacją wilków w 1999 r. zakłada m.in. akcję propagandową wśród norweskich hodowców, która ma skłonić ich do pójścia w ślady Szwedów i trzymania zwierząt na ogrodzonych pastwiskach.

Innymi słowy - w Skandynawii nastał czas wilków...

Izabela Kołacz
skr. 118, 80-952 Gdańsk 6

Na podstawie: P. K. Bjorkeng, Wilk jest tajemniczy i otoczony legendą (Ulven er skummet og myte-omspunnet) [w:] "Aftenposten" z 13.1.99; A. Kaatbo, Znowu musimy nauczyć się żyć z wilkami w sąsiedztwie (Vi mä igjen laere ä leve med ulv) [w:] "Aftenposten" z 13.1.99; H. Helberg, Wilk odsłoni swe tajemnice (Vargen skal avsäja sina hemmeligheter) [w:] "Miljöaktuellt" nr 1/99 z 2.2.99.

Tekst pochodzi z pisma "Zielone Brygady" i został tu zamieszczony za zgodą autorki.