Jacek Poreda

Poprzednie rozdziały
Następne rozdziały

13. Do dzieła.

Sztuka kulinarna jest wtedy sztuką, gdy jest indywidualnym dzie-łem. Nie ograniczamy was food combination, szkołą makrobiotyczną, dietą Diamondów. To jest dobre dla ludzi, dla których wegetarianizm to moda.
Dla nas najważniejszy jest organizm. Każdy człowiek to inny or-ganizm. On ci powie, czy możesz łączyć owoce z jarzynami, czy możesz łączyć kwaśne ze słodkim. Jeśli wrócisz do natury, to ona ureguluje to, co do tej pory zostało zepsute przez cywilizację.
Wielu przepisów tu nie znajdziesz, ale znajdzie je twoja wyobraź-nia. Zwłaszcza, jeżeli chodzi o potrawy z surowych warzyw i owoców.
Zupy.
Ugotować zupę jest bardzo prosto. Wystarczy mieć wywar z wa-rzyw, a nie mięsa, jeśli jakiegoś warzywa dodamy więcej, to uzyskamy odpowiedni rodzaj zupy. Zupę możemy wzbogacać kaszą, ryżem, maka-ronem razowym, płatkami zbożowymi, proteiną sojową, strączkowymi. Ważne, aby zupa była gęsta. Jeśli jest za rzadka, to możemy ją podpra-wić mąką zmieszaną z mlekiem sojowym.
Szczególnie cenne zupy to grochowa, fasolowa, z soczewicy, ka-puśniak, grzybowa, sojowa, z dyni, barszcz. W naszych przepisach nie znajdziesz tych prostych zup, które nie wymagają żadnej filozofii, ogra-niczymy się do przepisów, których gdzie indziej nie znajdziesz. Zupę na sam koniec wzbogacamy zieloną pietruszką, kiełkami, otrębami itp.
Cebulowa.
Zagotować wywar z warzyw. Cebulę (0,5-0,7kg), udusić na tłuszczu, zalać częścią wywaru i ugotować pod przykryciem, potem przetrzeć i połączyć z resztą wywaru. Zagęścić mąką z mlekiem sojowym, dodać przyprawy i zagotować. Dobra z grzankami.
Cytrynowa z ryżem.
Ugotować wywar z warzyw. Ryż dodać do wywaru i ugotować, dodać sok z cytryny (2 sztuki). Doprawić mlekiem sojowym.
Fasolowa.
Do wody dodać rozdrobnioną cebulę, ziemniaki, kukurydzę. Gdy ziem-niaki się ugotują, dodać fasolę ugotowaną oddzielnie. Przyprawić.
Pomidorowa na zimno.
Zmieszać litr soku pomidorowego z drobno pokrojoną cebulą i czosn-kiem, oliwą, pokrojonymi pomidorami, papryką, ogórkami, szczypior-kiem, doprawić solą i sokiem z cytryny, zmiksować, odstawić na kilka godzin. Podawać z ryżem, makaronem.
Zupa - gulasz.
Na oliwie udusić cebulę i paprykę z odrobiną wody, zalać wodą, dodać gotowaną fasolę, kukurydzę, gotować kwadrans, pokroić pomidory, cu-kinię lub kabaczka, dodać i dalej gotować kwadrans, przyprawić.
Zupa z dyni.
Jest bardzo wartościowa; istnieją różne warianty tej zupy. Jeden z nich: pokroić drobno dynię lub pattisona, dusić w wodzie z dodatkiem cebuli i warzyw.. Mleko sojowe zmieszać z mąką, dodać do zupy, przyprawić, dodać olej, zagotować.
Zupa ziemniaczana.
Udusić cebulę, paprykę, czosnek na oleju i odrobinie wody. Zalać wodą, dodać pokrojone ziemniaki, pomidory, gotować około pół godziny. Do-prawić przyprawami, dolać sok cytrynowy, olej, zagotować.
Pomidorowa na chłodno.
Sok pomidorowy rozrobić z majonezem (3-4 łyżki), dodać posiekaną cebulę, sól, przyprawy, pietruszkę lub szczypiorek.
Czosnkowa.
Pokrojony czosnek podsmażyć na oliwie, dodać mąką (2 łyżki), wymie-szać, zalać wodą, dodać przyprawy (bazylia, lubczyk), gotować 20 mi-nut, wolno wlać sok cytrynowy.
Grzybowa.
Ugotować i pokroić grzyby, dodać podsmażoną cebulę, pokrojone ziem-niaki, surowe namoczone śliwki, rodzynki, olej, przyprawy. Gotować do miękkości.
Kukurydziana.
Cebulę i czosnek podsmażyć, dodać warzywa (seler, cukinia) i podsma-żyć, dodać wodę, kukurydzę, ziemniaki, gotować do miękkości. Przy-prawić, dodać mleko sojowe.
Z porów.
Pokrojony por podsmażyć, osobno podsmażyć cebulę, dodać 3 łyżki mąki, wymieszać, dodać wodę, połączyć z porami, dodać ząbek czosn-ku, gotować 20 minut. Zmiksować, dodać przyprawy, olej, zagotować.
Kapuśniak.
Kapustę kiszoną ugotować, ziemniaki pokroić i dodać do kapusty, go-tować. Cebulę usmażyć na oleju i dodać do zupy, dodać przyprawy.
Pomidorowa z ryżem.
Warzywa ugotować na wywar. Ryż osobno ugotować pół kilo pomido-rów (lub koncentrat) ugotować z cebulą w wodzie. Przetrzeć je i dodać do wywaru. Dodać przyprawy, mleko sojowe, ryż, zagotować.
Bigos.
Kapustę kiszoną zagotować, dodać kapustę białą, razem gotować. Osobno gotować grzyby, dodać do kapusty, dodać też koncentrat pomi-dorowy. Cebulę zeszklić na oleju, dodać mąkę, zrumienić, rozprowadzić wywarem z grzybów i wlać do kapusty, gotować, doprawić przyprawa-mi.
Z porów
Kilka porów podsmażamy, dodajemy łyżkę mąki i dalej podsmażamy, dajemy to do wody lub wywaru z warzyw, gotujemy 25 minut. Dodaje-my przyprawy. Podajemy z ryżem.
Selerowa.
Zetrzeć seler i podsmażyć na oleju, dodać do wywaru z warzyw seler, czosnek, przyprawy, gotować 25 minut.
Fasolowa z jałowcem.
Moczoną przez noc fasolę, pokrojone pory, liść laurowy, goździki, kilka ziaren jałowca gotować w wodzie około 1 godziny. Odstawić do prze-stygnięcia, dodać sól i pietruszkę, zmiksować i podgrzać na ogniu.
Grochowa.
Groch namoczyć w gorącej wodzie na 1 godzinę. Podsmażyć olej i czo-snek, dodać przyprawy, ziemniaki, seler, groch, kminek, gotować 5 mi-nut, dodać liść laurowy i wywar z warzyw. Gotować 40 minut. Odsta-wić, przyprawić, podgrzać ale nie gotować.
Krem z kalafiora i migdałów.
Ugotować kalafior rozdrobniony w wodzie, podsmażyć cebulę migdały i pokrojone łodygi selera na oleju (ok. 5m). Wlać do wywaru z kalafiora, gotować 5 minut, odstawić. Zmiksować, doprawić i podgrzać przed po-daniem.

Cebulowa.
0,5kg pokrojonej cebuli, czosnek, marchew i rzepę dusimy na oleju. Dodajemy wywar z warzyw, sos sojowy, gorczycę, gotujemy 20 minut, dodajemy przyprawy i gotujemy 5 minut.
Gumbo.
Podsmażyć olej i czosnek, dodać paprykę, smażyć 5 minut, dodać pomi-dory, koncentrat pomidorowy i wywar z jarzyn. Gotować około 25 mi-nut. Doprawić.
Chłodnik z miętą.
Dusić na oleju kapustę pekińską (zwykłą) i zielony groszek 10 minut. Dodać wywar z jarzyn, gotować 20 minut, ostudzić. Zmiksować, dodać miętę drobno pokrojoną, przyprawy. Na zimno - wstawić na 1 godzinę do lodówki. Na gorąco - podgrzać przed podaniem.
Ryżowa.
Obsmażyć na tłuszczu warzywa (seler, marchew, por), dodać 3 łyżki ry-żu, smażyć dalej, posypać 2 łyżkami mąki, dodać wywar z warzyw, go-tować pół godziny, doprawić mlekiem i przyprawami.
Sojowa.
Podsmażyć cebulę na tłuszczu, dodać mąkę sojową (1 łyżkę) i smażę) i smażyć dalej. Pokroić drobno pomidory, dodać je i zalać wywarem z ja-rzyn. Gotować 15 minut, dodać przyprawy, mleko, zwykłą mąkę, zago-tować.
Chlebowa.
Podsmażyć cebulę na tłuszczu, dodać 3 kromki chleba pokrojonego w kostkę, 2 łyżki mąki, podrumienić. Dodać wywar z jarzyn, przyprawić kminkiem i solą, gotować pół godziny, dodać mleko sojowe.
Ziemniaczana.
3 łyżki mąki podsmażyć na patelni, dodać trochę wody i wymieszać. Wlać do garnka z wodą, dodać ziemniaki, przyprawy (kminek, majera-nek), gotować pół godziny.
Z kapusty.
Podsmażyć cebulę na tłuszczu, dodać pokrojoną kapustę, podsmażyć, dosypać mąkę (2 łyżki) i smażyć dalej. Wlać wody, dodać ziemniaki, przyprawy, gotować pół godziny, doprawić mlekiem.
Dania główne.
Nie będziemy opisywać tradycyjnych dań. Pierogi, naleśniki, klu-ski itp. możesz robić w oparciu o inne książki. Chcemy skupić się na daniach oryginalnych, których przepisy trudno znaleźć w dostępnej lite-raturze, a należą do "szkoły wegetariańskiej". Weganina będą intereso-wać głównie potrawy ze strączkowych, soi, zbóż. Pamiętamy o kiełkach lub pietruszce, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Bigos z jarzyn.
Warzywa pokrojone w kostkę zalać małą ilością wody i gotować. Z tłuszczu i mąki zrobić zasmażkę, podprawić nią warzywa i dodać mleko sojowe, zagotować.
Fasola z grzybami.
Fasolę i grzyby umyć i namoczyć. Ugotować osobno. Pomidory pokroić cienko, podobnie grzyby i razem dusić w małej ilości wody. Połączyć z fasolą, dodać przyprawy. Zrobić zasmażkę, dodać do całości, zagoto-wać.
Kapusta z ryżem.
Ryż i trochę grzybów suszonych ugotować. Kapustę ugotować osobno. Cebulę obrać, pokroić w kostkę i zeszklić na oleju. Wszystko połączyć, dodać trochę mleka sojowego i przyprawy, zagotować.
Ziemniaki duszone z jarzynami.
Warzywa, pieczarki, ziemniaki pokroić drobno. Warzywa i pieczarki dusić, potem dodać ziemniaki, doprowadzić do miękkości. Zrobić za-smażkę, połączyć z potrawą, dodać przyprawy i mleko sojowe, zagoto-wać.
Naleśniki sojowe.
Zmiksować soję namoczoną na noc (1 szklanka), wodę (1 szklanka), sok owocowy (1 szklanka) i płatki owsiane (1 szklanka). 2 łyżki oleju i sól, smażyć na patelni.
Można dodać do masy drobno pokrojone owoce.
Pieczeń ryżowa.
Ugotowany ryż wymieszać z mlekiem, orzechami, rodzynkami, odrobi-ną soku z cytryny, miodem i solą, piec około 45 minut w temperaturze 200°C.
Kotlety.
Można je robić z wszystkiego. Z dyniowatych, strączkowych, zboża, soi; podajemy przepisy jedynie na te kotlety, które nie sposób znaleźć w książkach wegetariańskich. Można je panierować w otrębach, kiełkach, mące razowej.
Z jęczmienia.
Ugotowany jęczmień zmiksować z podsmażoną cebulą, czosnkiem. Do-dać zmielone orzechy, przetartą marchew, przyprawy, bułkę tartą, mleko sojowe. Wymieszać wszystko, uformować kotlety. Piec w piekarniku lub smażyć.
Z soi.
Ugotowaną soję przepuścić przez maszynkę, wraz z cebulą, czosnkiem, bułką grahama namoczoną w gorącej wodzie. Dodać przyprawy, sól, mąkę ziemniaczaną i razową, uformować kotlety i upiec.
Z fasoli.
Ugotowaną fasolę przekręcić przez maszynkę, dodać wodą, płatki owsiane, uduszoną cebulę, przyprawy. Upiec.
Z soczewicy i ryżu.
Ugotować soczewicę i ryż, połączyć z pokrojonymi pieczarkami, cebulą, przyprawić, piec w piekarniku.
Ze słonecznika.
Słonecznik przepuścić przez maszynkę, dodać duszoną cebulę, startą marchew, wodę, sok pomidorowy, sól; upiec.
Z płatków owsianych.
Cebulę udusić na oleju, dodać płatki owsiane do wrzącej wody i odsta-wić na 10 minut. Uformować kotlety i piec.
Kasza jaglana z warzywami.
Udusić paprykę, cebulę, grzyby na oleju, wymieszać z ugotowaną kaszą jaglaną, dodać orzechy, słonecznik, przyprawy.
Pieczona soczewica.
Ugotowaną soczewicę wymieszać z cebulą, czosnkiem, orzechami, mą-ką z pełnego przemiału, olejem, przyprawami. Piec godzinę, polać so-sem pomidorowym albo keczupem.
Kotlety pszenno-owsiane.
Pszenicę (pół szklanki) zalać wrzątkiem w termosie i odstawić na kilka godzin. Płatki zalać wodą, przepuścić przez maszynkę, przyprawić, do-dać cebulę, pieczarki, jeśli masa jest za rzadka - dodać mąkę. Formować kotlety, otoczyć otrębami, upiec.
Kasza z grzybami.
Kaszę (dowolną albo ryż) ugotować, cebulę podsmażyć, udusić z grzy-bami, wymieszać z kaszą, przyprawić.
Kotlety z kaszy jaglanej.
Ugotować kaszę jaglaną, płatki owsiane, dodać dowolne kiełki, 3 łyżki mąki pszennej, trochę wody, przyprawy. Wymieszać, uformować kotle-ty, upiec.
Pieczona soja.
Ugotować soję, zmieszać ze startymi warzywami (marchew, cebula, se-ler), dodać tartą bułkę, sól, olej, piec przez 45 minut w temperaturze 200°C.
Kotlety z pszenicy.
Ugotować pszenicę i kaszę kukurydzianą, zemleć, dodać mąkę pszenną lub jęczmienną, cebulę podsmażoną, przyprawy. Wymieszać, formować kotlety, upiec.
Krokiety orzechowe.
50g pszenicy namoczyć na noc i ugotować, dodać zmielone orzechy lub migdały i słonecznik, olej, wymieszać, dodać startą marchew, cebulę, trochę wody. Dodać przyprawy, mąkę owsianą lub pszenicę, sos sojowy, wymieszać, uformować kotlety i usmażyć.
Krokiety z fasoli.
200g ugotowanej dowolnej fasoli mieszamy z podsmażonymi pieczar-kami, czosnkiem i kminkiem, posypanymi mąką pszenną (2 łyżki). Mie-szamy, dodajemy przyprawy, wstawiamy do lodówki na kilka godzin. Formujemy krokiety.

Ryż po indyjsku.
Podsmażyć na oleju cebulę, kolendrę, kminek, imbir, kurkumę. Dodać namoczony (1 godzina) groch, ryż. Zalać wodą i sokiem z cytryny, do-dać pokrojone pomidory, gotować do miękkości, posolić.
Krokiety z tofu.
Ugotować kaszę jaglaną¸ zmiksować z tofu i sosem sojowym na pastę, dodać rozdrobnione migdały, przyprawy. Zostawić w lodówce, formo-wać krokiety, panierować, usmażyć.
Naleśniki z brokułami.
Usmażyć naleśniki.
Nadzienie: gotować brokuły 5 minut, podsmażyć cebulę, dodać czosnek, kminek, smażyć 5 minut, dodać brokuły, smażyć 2 minuty, polać do-wolnym sosem, doprawić.
Dynia pieczona.
Dynię obrać, pokropić na kawałki, skropić olejem i ziołami. Piec w pie-karniku, podlać wodą w miarę potrzeby.
Dynia duszona z cebulą.
Pokroić dynię na kawałki, podsmażyć z cebulą, dusić pod przykryciem z odrobiną ody, dodać przyprawy. Mogą być także pomidory.
Peperoniata.
Cebulę podsmażyć, dodać paprykę, dynię, pomidory, czosnek, ziemniaki (3-4), dodać przyprawy i dusić do miękkości.
Fasola z pomidorami.
Ugotować fasolę, podsmażyć cebulę, dodać czosnek i pokrojone pomi-dory, razem podsmażyć, połączyć z fasolą, dodać przyprawy, gotować 5 minut, dodać łyżkę mąki kukurydzianej.
Ryż z dynią.
Obsmażyć na tłuszczu cebulę, dodać dynię pokrojoną, smażyć razem 10 minut. Wlać pół szklanki wody, dodać ryż, dusić pod przykryciem, przyprawić. Można dodać także groszek.
Gulasz grzybowy.
Suchą kostkę sojową zalewamy wodą, dodajemy przyprawy. Po odsą-czeniu podsmażamy na oliwie, wraz z cebulą i pieczarkami, dusimy z odrobiną wody dodajemy koncentrat pomidorowy, przyprawy, zapra-wiamy mąką, mlekiem.
Potrawy na śniadanie i kolację.
Musli.
Każdy może wymyślić własne musli - płatki zbóż, owoce, nasiona, orze-chy, sok i mamy już musli.
Musli klasyczne (Bircher-Bennera).
Płatki owsiane moczone w 1 łyżce wody przez noc, łyżka soku cytryno-wego, 1 starte jabłko, łyżka orzechów, łyżka mleka (u nas sojowego).
Bio-musli.
Mieszamy mąkę pszenną, gryczaną, jęczmienną, ryżową, owsianą, do-dajemy sezam, siemię, rodzynki, orzechy. Przed spożyciem zalewamy wodą lub sokiem. Można dodać suszone lub świeże owoce.
Polewka.
Ugotowaną na wodzie kaszę kukurydzianą możemy zmieszać z orze-chami, suszonymi owocami albo świeżymi, wiórkami kokosowymi, miodem.
Czapati.
Są to bardzo pożywne placki.
6 szklanek mąki pszennej zalewamy gorącą wodą (3/4 litra) z dodatkiem soli wyrabiamy z tego placki, długo i starannie. Formujemy placki, pie-czemy pół godziny w 240°C. Zamiast placków można formować bu-łeczki. Mąkę pszenną można mieszać z owsianą i kukurydzianą.
Placek jabłkowy.
Włożyć na blachę pokrojone jabłka i rodzynki. Zalać masą zrobioną z mąki razowej (pół szklanki, płatków owsianych (półtorej szklanki), sól, pół szklanki wody, trochę oleju i podgrzanego miodu. Zmiksować, piec 40-60 minut. Zamiast jabłek mogą być inne owoce (daktyle, figi, morele suszone), zamiast wody - mleko sojowe).
Ser tofu.
Można go kupić w sklepie albo zrobić samemu.
Ugotowaną soję zmiksować z wodą, przecedzić przez ścierkę, papkę tę zmiksować ze szklanką wody, przecedzić ponownie, serwatką gotować 3 minuty, dodać sok z cytryny, sól, zmieszać i po 20 minutach przece-dzić i odstawić na kilka godzin.
Tofu można smażyć jak jajecznicę, z cebulą, warzywami, grzybami, przyprawami.
Placki z dyni.
2 szklanki podsmażonej dyni przetrzeć, dodać pół szklanki mąki grycza-nej i pszennej, sól i cynamon. Wymieszać, odstawić na pół godziny. Usmażyć placki.
Placki owsiane.
Szklankę płatków owsianych zalewamy wodą, dodajemy startą marchew i rozdrobnioną cebulę, sól, łyżkę mąki pszennej, odstawiamy na półtorej godziny. Formujemy placki, smażymy z obu stron lub pieczemy.
Placki jaglane.
Ugotowaną kaszę jaglaną mielimy. Pół szklanki mąki owsianej i pszen-nej zalewamy letnią wodą - półtorej szklanki odstawiamy. Zmieloną masę dodajemy do mąki i na 2-3 godziny dajemy do lodówki. Placki smażyć.
Placki jęczmienne.
2 jabłka ucieramy, szklankę płatków jęczmiennych zalewamy wodą. Jabłka dodajemy do płatków, dodajemy też 4 łyżki mąki pszennej i cy-namon, odstawiamy do lodówki na 1 godzinę. Usmażyć.
Sos tatarski z tofu.
Zmiksować kiszony ogórek z 250g tofu, 4 łyżkami oleju, oliwy, 5 ły-żeczkami soku z cytryny, łyżeczką soli, dodać drobno pokrojone ogórki kiszone do tego sosu oraz posiekaną cebulę, trochę chrzanu, pietruszkę zieloną, posiekane oliwki (niekoniecznie), dokładnie wymieszać.
Placuszki grzybowe.
Ugotować 1kg ziemniaków, ugnieść je na masę, ugotować kilka suszo-nych grzybów, dodać do masy, dodać pokrojoną cebulę, kapustę kiszo-ną, pół szklanki mąki pszennej, przyprawy. Formujemy placki, otaczamy w kaszy kukurydzianej, pieczemy w piekarniku.
Proste danie.
Ugotować kaszę jaglaną, kuskus lub inną. Dodać owoce suszone lub świeże, miód, orzechy, nasiona i już danie śniadaniowe.
Sosy.
Grzybowy.
Grzyby suszone ugotować do miękkości. Cebulę drobno pokrajać, usmażyć z mąką, rozprowadzić wywarem z grzybów, grzyby drobno po-kroić, całość połączyć, dodać mleko, mogą być przyprawy. Całość za-gotować.
Cebulowy.
Cebulę udusić na tłuszczu, dodać wywar z jarzyn, przetrzeć przez sito, zasmażyć z mąką, dodać mleko i przyprawy, zagotować.
Koperkowy.
Koper drobno pokrajać, przesmażyć na oleju. Dodać mąkę i wywar ja-rzynowy. Zagotować, zabielić mlekiem.
Pieczarkowy.
Pieczarki drobno pokroić i podsmażyć i z cebulą potem udusić pod przykryciem, zalać wywarem jarzynowym, dodać zasmażkę, mleko, przyprawy, przegotować.
Pomidorowy.
Drobno pokrajaną paprykę i cebulę podsmażyć i udusić, dodać koncen-trat pomidorowy, ziele angielskie, rozprowadzić wywarem, podusić, za-gęścić mąką, przegotować, przyprawić.
Ziołowy.
Posiekać drobno zioła (bazylia, estragon, rzeżucha, szczypiorek, pie-truszka, czosnek roztarty), dodać kilka łyżek wody, tłuszcz, mąkę, pod-smażyć mieszając, przyprawić sokiem z cytryny, solą.
Paprykowy.
Papryka, woda, oliwa, mąka pszenna i kukurydziana, przyprawy, sok cytrynowy - zmiksować, gotować 5 minut.
Mleczny.
Uduszoną cebulę zalać mlekiem sojowym, dodać przyprawy, mąkę ziemniaczaną, zagotować.
Majonez z soi.
Gorącą ugotowaną soję zalać wodą, zmiksować, dodać sól, czosnek i miksując dodać wolno olej, na końcu dodać sok z cytryny i wymieszać.
Owocowy.
Łyżkę rodzynek gotujemy w 1,5 szklanki wody 15 minut, dodajemy przetarte jabłko i gotujemy jeszcze 5 minut. Zagęszczamy mąką ziem-niaczaną.
Selerowy.
Podsmażyć cebulę, seler, czosnek, potem dusić 15 minut, dodać wywar jarzynowy, przyprawy, gotować 10 minut.. Usmażyć migdały, połączyć z sosem.
Daktylowy.
2 obrane pomarańcze, pokrojone suszone daktyle, 2 łyżki miodu, sok z pół cytryny, łyżeczka gorczycy, cynamon, 4 łyżki wody wymieszać i gotować około 40 minut.
Pasty.
Z zielonego groszku.
Groszek z wodą, oliwą, czosnkiem i przyprawami zmiksować.
Ze słonecznika.
Słonecznik ugotować z wodą (10 minut), zmiksować, dodać ugotowany ryż, koncentrat pomidorowy, wymieszać.
Pasztet.
Ugotowaną soję zmielić w maszynce wraz z 2 cebulami, czosnkiem, do-dać przyprawy, mąkę ziemniaczaną, tartą bułkę, olej, wymieszać, piec w formie pół godziny.
Sojowa.
Ugotowaną soję dobrze wymieszać ze startą marchwią i ugotowanymi ziemniakami. Przyprawić, piec 40 minut.
Pasztet sojowy.
Pieczarki przesmażyć z cebulą, przepuścić przez maszynkę, podobnie soję ugotowaną, marchew, seler też ugotowane. Dodać przyprawy, wło-żyć do formy, piec 30-40 minut.
Pasztet z kaszy gryczanej.
Ugotować kaszę gryczaną i płatki owsiane, dodać 2 podsmażone cebule, 3 łyżki mąki sojowej (kukurydzianej), trochę wody, przyprawy, olej, włożyć do formy, piec przez godzinę.
Pasztet z kaszy jaglanej.
Ugotować kaszę jaglaną i pęczak, przepuszczamy przez maszynkę, po-dobnie 2 cebule, 3 ząbki czosnku, 3 łyżki mąki owsianej, trochę wody, oleju, przyprawy, sos sojowy. Piec godzinę.
Z soczewicy.
Udusić cebulę na oleju, dodać ugotowaną soczewicę, zmiksować, dodać olej, przyprawy, czosnek, wymieszać.
Z fasoli.
Ugotowaną fasolę, uduszoną cebulę z selerem przepuścić przez maszyn-kę, dodać przyprawy, keczup, wymieszać.
Pasztet z pszenicy.
Ugotować pszenicę, płatki owsiane, grzyby. Zmielić, dodać mąkę gry-czaną (inną), olej, przyprawy, trochę wody, sos sojowy, wymieszać, piec godzinę.
Z kaszy jaglanej.
Ugotowaną kaszę zmiksować z wiórkami kokosowymi, miodem, solą, rodzynkami, bananem.
Daktylowa.
Zmiksować banany i daktyle z odrobiną oliwy.
Brzoskwiniowa.
Zmiksować suszone brzoskwinie z rodzynkami, odrobiną wody, sokiem z cytryny, jabłkiem.
Krem zbożowy.
Mąkę pszenną lub inną łączymy z wodą (4 łyżki mąki na pół litra wody). Gotujemy powoli około 15 minut. Otrzymujemy krem zbożowy.
Jeśli go zagęścimy przyprawami, otrzymujemy pastę do chleba.
Ostudzony gęstnieje.
Można go także mieszać z orzechami, owocami suszonymi, rodzynkami, przetartą fasolą, soczewicą, warzywami ugotowanymi. Wychodzi z tego także pasta.
Pasztet z soczewicy.
Zagotować soczewicę. Upiec bakłażana 20 minut i drobno pokroić. Pod-smażyć pieczarki i czosnek, połączyć składniki, dodać przyprawy, do-kładnie wymieszać i podawać.

Hummus.
Ugotować groch i zemleć go. Zmiksować z wodą z gotowania tak, aby powstała gęsta papka. Dodać kilka łyżek pasty sezamowej (tahini), sok z pół cytryny, oliwę, roztarte ząbki czosnku, przyprawy.
Odstawić na 2 godziny.
Pasztet z cukinii.
Podsmażyć cebulę na oleju, dodać orzechy laskowe oraz pokrojoną cu-kinię (kabaczek). Smażyć 10 minut.
Osobno na oleju ogrzewać ziarno sezamu, kminek, kurkumę, imbir, do-dać do masy, dodać też płatki owsiane, zmielone orzechy lub migdały, wiórki kokosowe, przyprawy, wymieszać z przetartymi pomidorami.
Piec 35-40 minut.
Pasta drożdżowa.
Cebulę i czosnek zrumienić na oleju, dodać płatki owsiane i trochę wo-dy, ugotować gęstą papkę, dodać 25g drożdży, zagotować, dodać ziele-ninę i przyprawy.
Pasta słonecznikowa.
Szklankę nasion słonecznika prażymy na suchej patelni, miksujemy z oliwą, ziołami, solą, ewentualnie z odrobiną wody.
Pasztet z grochu.
Ugotować pół kilo grochu, trochę ryżu i kaszy jaglanej. Podrumienić na oleju cebulę, por, pieczarki. Seler i marchew ugotować. Wszystko zmielić, dodać przyprawy, bułkę tartą, olej i szklankę mąki razowej.
Pasta z avocado.
2 owoce avocado roztarte na papkę, sok z cytryny, 2 ząbki startego czosnku, sól, przyprawy mieszamy i chłodzimy.
Pasta łososiowa.
Cebulę smażymy na oleju, dodajemy startą marchew. Zalewamy sokiem pomidorowym, dodajemy pokrojone orzeszki ziemne, przyprawy, tartą bułkę. Po schłodzeniu dodajemy pietruszkę.
Masło orzechowe.
Zmielić orzechy, dodać oliwę, miód, sól, wymieszać.
Masło sezamowe.
Zmielić sezam, dodać oliwę, przyprawy, sól, wymieszać.
Surówki, sałatki.
To najprostsza filozofia. Surowe pokrojone warzywa zaprawiamy oliwą, cytryną, przyprawami, możemy polać sosem i dodać kukurydzę, kaszę, fasolę, soję, groch, mamy wtedy pełnowartościowe danie śniadaniowe, a nawet obiadowe.
Wszystko zależy od twojej wyobraźni. Nie chcemy nic sugerować. To możesz zrobić sam.
Sałatka zbożowa.
Równe części moczonej pszenicy i pęczaku lub jęczmienia ugotować. Gdy wystygnie, wymieszać z owocami, orzechami i polać sosem orze-chowym. Taką sałatkę można modyfikować, zmieniając zboża i rodzaje owoców.
Sos orzechowy - zmiksować masło orzechowe z wodą, dodać miód, sok z cytryny i jeszcze raz zmiksować.
Pieczywo.
Dobry chleb z pełnej mąki to podstawa posiłku. Nie jest trudną sprawą upiec dobry chleb.
Owsiany.
Wymieszać 2 szklanki gorącej wody ze szklanką płatków owsianych, pół szklanki oleju, miód, sól, dodać 2 szklanki zimnej wody i dobrze wymieszać. 125g drożdży rozpuścić w ciepłej wodzie (pół szklanki), dodać do przygotowanej masy, dobrze wymieszać. Dodać powoli 2 szklanki mąki pszennej, ciągle mieszając, aż ciasto będzie gęste. Ugniatać na stolnicy, pozostawić w cieple do wyrośnięcia, ugniatać da-lej, uformować bochenki w natłuszczonych formach, zostawić do wyro-śnięcia, piec 60 minut w 210°C.
Pomarańczowy.
Do 2 szklanek soku pomarańczowego dodać szklankę rodzynek i pod-grzać, dodać 3 łyżki miodu, sól, olej, rozpuścić 80g drożdży w tej masie, dodawać powoli 7 szklanek mąki, mieszać, ugniatać, zostawić do wyro-śnięcia, uformować bochenki w formach, zostawić do wyrośnięcia, piec godzinę w temperaturze 200°C.
Chleb pszenny.
Wymieszać w misce mąkę razową pszenną (700g) i łyżeczkę soli. Droż-dże (25g) rozetrzeć z miodem (1 łyżeczka) i mąką sojową (25g) na pa-stę, wlać pół szklanki ciepłej wody i ubijać, aż drożdże się rozpuszczą, zostawić w cieple na 5 minut, aż utworzy się piana. Wlać drożdże do mąki, dodać 1 i 1/2 szklanki ciepłej wody, łyżkę oleju, mieszać, aż po-wstanie ciasto. Wyrabiać energicznie, aż ciasto będzie elastyczne. Wło-żyć do miski, przykryć wilgotną ścierką, odstawić na 1 godzinę w ciepłe miejsce. Wyjąć na stolnicę, znowu wyrabiać, formować bochenki, wło-żyć do form, zostawić na 20-30minut. Piec w temperaturze 220°C około 35-40 minut. Można do masy dodać zioła (ty-mia-nek), skiełkowane ziar-na pszenicy, posiekaną cebulę lub sproszkowany czosnek.
Chleb żytni.
Wymieszać 50g drożdży, 1 łyżkę miodu, 0,7l ciepłej wody, wsypać mą-kę pszenną (0,5kg), zmieszać do powstania ciasta, zostawić na 1 godzi-nę w ciepłym miejscu, dodać mąkę żytnią (0,5kg), łyżeczkę soli, 4 łyżki oleju, łyżkę kminku. Zagnieść ciasto, wyrabiać, aż będzie gładkie, po-dzielić i uformować bochenki. Zostawić w formach do wyrośnięcia (ok. 50 minut), piec 35-40 minut w temperaturze 220°C.
Bułki owsiane.
25g drożdży wymieszać z łyżką miodu i 2 szklankami mleka, roztrzepać. Wsypać mąkę owsianą (200g), wymieszać i zostawić na około 1 godzi-nę. Dodać mąkę pszenną (0,5kg), łyżeczkę soli, zagniatać ciasto, odsta-wić w misce na pół godziny, wyrabiać około 2 minuty, uformować kul-kę z dziurką. Zostawić w cieple na pół godziny. Piec 20 minut w tempe-raturze 220°C.
Można dodać siemię lnu, słonecznik, zarodki pszenne.
Chleb kukurydziany.
Wymieszać 2 szklanki mąki kukurydzianej, 4 szklanki wrzątku, 2 łyżki oleju, łyżeczkę soli. Wymieszać, wyrabiać ciasto. Piec w formach 45 minut w temperaturze 200°C.
Chleb szabatowy.
Połączyć i wyrobić ciasto z 500g mąki pszennej, 30g drożdży, 1/2 l cie-płej wody i łyżeczki soli.
Ciasto zostawić w cieple do wyrośnięcia, uformować 10 długich wał-ków, ulepić warkocz z pięciu, potem z trzech i z dwóch. Połączyć war-kocze, pozostawić do wyrośnięcia, piec na natłuszczonej blasze 45 mi-nut przy 200°C.
Przed pieczeniem posypać makiem.
Napoje.
Mleko sojowe.
Są różne przepisy. Można gotować soję i miksować ziarno, dodając sól i miód, wodę. Można także miksować mąkę sojową z wodą. Ważne są dodatki: miód, wanilia, sól.
Mleko z owsa.
Gotować przez 20 minut płatki owsiane (pół szklanki) oraz wodę (półto-rej szklanki), miód, wiórki kokosowe, sól. Zmiksować dodając wodę zgodnie z życzeniem. Przetrzeć przez gazę.
Mleko orzechowe.
Zmiksować szklankę wody, orzechów, trochę miodu, soli. Dodać wodę, zmiksować jeszcze raz.
Dodając do tego banany otrzymujemy mleko bananowe.
Desery.
Pieczone bułeczki.
Utrzeć jabłka, dodać szklankę zmielonych płatków owsianych, oliwę, drobne orzechy, sól, rodzynki, trochę wody. Mieszać, odstawić na kilka minut. Piec w temperaturze 220°C około pół godziny.
Banany.
Ugniecione 2-3 banany wymieszać z utartym jabłkiem, wiórkami koko-sowymi, rodzynkami, orzechami, miodem, sokiem cytrynowym.
Pszenica na słodko.
Pszenicę skiełkowaną wymieszać z suszonymi owocami, orzechami, miodem, rodzynkami.
Makowe ciasteczka.
Mieszamy 4 łyżki mąki pszennej, łyżkę kukurydzianej, łyżkę płatków owsianych, łyżkę maku, oliwy i rodzynek, łyżkę miodu, pół szklanki wody. Wyrobić ciasto, pozostawić na pół godziny, formować ciasteczka, piec około 20 minut.
Herbatniki.
Szklankę masła orzechowego zmieszać z pół szklanki miodu, dodać sól, olej, szklankę mąki pszennej i owsianej, uformować herbatniki, piec 20 minut w temperaturze 220°C.
Lepszy chleb.
Wymieszać 25g drożdży z łyżką miodu i ciepłą wodą. Ugotować ro-dzynki w wodzie, wymieszać wodę z rodzynek, pół szklanki margaryny, sól, 4 łyżki miodu i pół szklanki mąki pszennej razowej, połączyć z drożdżami, dodać szklankę białej mąki, odstawić na 20 minut. Dodać 1,5 szklanki mąki razowej, rodzynki, orzechy, przełożyć do formy, od-stawić na 10 minut, piec 40 minut w temperaturze 200°C.
Bananowy sos.
Zmiksować figi z wodą, dodać oliwę, trochę mleka sojowego, sól, miód, 2 banany, sok cytrynowy, zmiksować.
Ciastka z płatków owsianych.
Suszone jabłka i śliwki zalewamy wodą na 1 godzinę. 2 szklanki płat-ków zalewamy 2 szklankami wody, dodajemy 2 szklanki mąki, 2 łyżki miodu, rodzynki, orzechy, cynamon. Owoce kroimy i wraz z wodą do-dajemy do masy. Mieszamy, zostawiamy na pół godziny, formujemy ciastka, pieczemy około 20 minut.
Ciasto bananowe.
Wymieszać pół kilo przetartych bananów, posiekane orzechy, rodzynki, 6 łyżek oleju, 4 łyżki płatków owsianych, sól oraz szklankę mąki razo-wej. Piec w formie około 1 godziny.
Ciasto daktylowo-korzenne.
Pokrojone daktyle zalać wodą, gotowa 20 minut na gęstą pastę, utrzeć z margaryną na puszystą masę, dodać przetarte banany (2-3), ubijać, wsy-pać mąkę razową (pół szklanki), chleb świętojański w proszku (pół szklanki), posiekane orzechy, aromat waniliowy. Dokładnie wymieszać, piec 40 minut w formie.

Ciastka owsiane.
Wymieszać 250g mąki owsianej i pszennej, trochę soli. Dodać margary-nę (200g) i rozetrzeć z mąką, wlać mleko sojowe (4 łyżki), ciasto roz-wałkować, pokroić na żądany kształt, piec około 20 minut.
Sezamki.
5dkg soi namoczyć, ugotować, przekręcić przez maszynkę, 5dkg sezamu zemleć w młynku, połączyć, dodać 15dkg mąki, 3 łyżki miodu, trochę drożdży. Zagnieść z tego ciasto. Wykroić ciastka, posypać sezamem, piec 20-30 minut.
Wegańskie dziecko.
Najlepszy jest pokarm matki, jak najdłużej. Aby była dobra laktacja, należy pić dużo wody, mleka sojowego, kleik owsiany. Spożywać dużo kiełków, ziaren sezamu, słonecznika, dyni, dobrze wypoczywać.
Kleik dla matki.
Gotować pół szklanki mąki owsianej w litrze wody 20 minut. Dodać miód, sól. Pić kleik. Można dodać mleko sojowe.
Kiedy dziecko jest karmione mlekiem matki, to nie ma wielkiego pro-blemu z dietą. W momencie porodu kobieta wydziela wydzielinę o na-zwie siara; zawarte tam składniki uodparniają noworodka na wszelkie bakterie i wirusy.
Potem rozpoczyna się przygoda z mlekiem. Im dłużej, tym lepiej, gdyż mleko matki jest najlepszym pokarmem dla dziecka. Do pół roku dodat-ki do mleka są zbędne, także herbatki owocowe lub woda do picia (nie-sło-dzo-na).
Około połowy roku możemy zacząć podawać soki owocowe i zupki wa-rzywne.
Każde dziecko to odrębna historia. Trzeba je traktować indywidualnie. Jeśli czegoś nie lubi - uszanujmy to, nie pchajmy na siłę. Nie patrzmy na różna normy, wymyślone przez mądrali. Każde dziecko jest inne - sza-nujmy to, a będzie dobrze. Natura jest w dziecku niezabita jeszcze i re-guluje potrzeby malucha. Obserwujmy dziecko i wyciągajmy wnioski.
Pierwsza zupka powinna być wywarem z ziemniaka i marchwi, a po trzech dniach prawdziwa zupa. Marchew wrzucamy na gorącą wodę, gotujemy, przecieramy lub miksujemy, po ostygnięciu dajemy pół ły-żeczki oliwy. Jeśli się nie uda, to po kilku dniach próbujemy znowu. Za-czynamy od kilku łyżeczek, powoli dochodząc do około 200 ml. Zaczy-namy też urozmaicać zupkę. Jednego dnia wprowadzamy jeden produkt, co 3-5 dni, nie częściej. Obserwujemy kupkę i zachowanie. Jeśli jest ak-ceptacja, to idziemy dalej. Do zupki z ziemniaka i marchwi dodajemy kalafior, potem pory, buraczki itd. Wszystko zależy od dziecka. Czy ak-ceptuje nowe warzywa. Bardzo ważnym warzywem są brokuły. Zupkę podajemy łyżeczką, powinna być to raczej papka. Zagęszczamy ryżem, kaszą kukurydzianą. Pora zupki i wielkość porcji to decyzja dziecka. Nie ma tu reguł.
Warto ją polać swoim pokarmem, nie wygląda wtedy tak obco.
Zaczynamy także podawać soki. Najpierw z jabłka, potem z marchwi. Od kilku łyżeczek do 100ml. Zamiast soku może być utarte jabłko, kiwi, banan. Owoce także wprowadzamy stopniowo.
Nie zmuszajmy dziecka do tego, czego nie chce. W 7-8 miesiącu prze-wód pokarmowy dziecka może już przyjmować pokarmy bardziej stałe. Wprowadzamy nowe warzywa, pamiętamy o dyniowatych (dynia, kaba-czek, cukinia), pomidorach, które dodajemy do zupki. Zagęszczamy zu-pę także kaszą gryczaną czy jaglaną.
Możemy wprowadzić świeże ziarno kukurydzy.
W 8 miesiącu do zupki możemy dodać łyżeczkę mąki sojowej, soczewi-cę. Możemy także wprowadzić kaszkę gotowaną na wodzie, kukury-dzianą, jaglaną, gryczaną, ryż, z utartym jabłkiem, morelami, brzoskwi-nią. Nic strasznego się nie stanie, jeśli dziecko woli płynne pokarmy i zacznie jeść gęste zupy kilka miesięcy później. Uszanujmy to.
Od 9 miesiąca możemy podawać już 2-3 posiłki oprócz mleka, które za-czynamy traktować jako dodatek, a nie podstawę.
1. Kasza na wodzie (jaglana, kukurydziana, krakowska) z utartymi owocami lub sezonowymi owocami namoczonymi w wodzie i zmik-sowanymi. Dodajemy też trochę oliwy.
Możemy też ostrożnie zacząć dodawać zmielone orzechy i nasiona (słonecznik, dynia).
2. Zupa warzywna z dodatkiem mąki sojowej, kasz, soczewicy; lub papki warzywne zamiast zup, z kaszą czy strączkowymi.
Około 12 miesiąca do wyżej podanego schematu wprowadzamy chrupki kukurydziane, kawałki jabłka czy banana, marchewki surowe. Papki są coraz gęstsze. Wprowadzamy też kolorowy talerz - ugotowane warzywa + trochę kaszy + oliwa. Kaszka wielozbożowa (świeżo zmielone ziarna zbóż w młynku + miód + orzechy + rodzynki + mleko sojowe + suszone owoce lub świeże).
Proste dania dla dzieci powyżej roku.
- zupa jarzynowa przecierana z fasolą;
- zupa jarzynowa z płatkami owsianymi;
- jarzyny gotowane, posypane zmielonymi orzechami (marchew, buraki, kalafior, dynia);
- kasza z dodatkiem tłuszczu (manna, gryczana, kukurydziana);
- krokiety z ryżu;
- krokiety z jarzyn;
- domowy makaron z tłuszczem;
- jabłka w cieście (banany);
- ryż z jabłkami;
- krupnik z kaszy jęczmiennej;
- barszcz czerwony z ziemniakami;
- zupa pomidorowa.

Poprzednie rozdziały
Następne rozdziały