| Powrót na stronę główną |
|
Przemysł aluminiowych puszek chciałby, aby ludzie uważali, że puszki są przyjazne dla środowiska. Niemniej prawda jest taka, iż puszki aluminiowe są dla środowiska największym zagrożeniem spośród wszystkich pojemników do napojów dostępnych na rynku! Dwa z argumentów, których używa się aby dowieść, że są one przyjazne środowisku, czyli niewielka waga korzystna w przypadku transportu oraz "możliwość znaczących oszczędności energii dzięki recyclingowi", to tylko połowiczne prawdy. W rzeczywistości bowiem, pomimo, że aluminiowe puszki są lżejsze od szklanych butelek, transportuje się je na średnio znacznie większe odległości, co wyklucza wszelkie korzyści środowiskowe związane z ich niewielką wagą [zobacz też punkt 5]. W odniesieniu do mitu o "znaczącej oszczędności energii" wspomnieć należy, że ilość energii zużywana w czasie produkcji aluminium jest tak ogromna, że nawet jej oszczędność dochodząca do 95% nie czyni tego argumentu prośrodowiskowym [zobacz punkt 2]. Dodatkowo, w odróżnieniu od butelek, w Polsce puszki aluminiowe przetwarzane są na znacznie niższej ajkości stopy aluminiowe, które nie nadają się do produkcji aluminiowych puszek [zobacz punkt 6]. Znaczy to, że żaden recykling puszek w Polsce nie prowadzi do tego, że produkcja nowych puszek jest energooszczędna, czy przyjazna środowisku. Aluminiowe puszki nie są przyjazne środowisku, w jakikolwiek sposob by na nie nie spojrzeć!
Do produkcji aluminium służącego do wyrobu aluminiowych puszek niezbędne są ogromne ilości energii, dużo większych, niż w przypadku innych materiałów, z których powstają pojemniki do napojów. Aby wyprodukować jedną tonę aluminium potrzeba 280 GJ energii. Jeśli energię potrzebną do wyprodukowania jednej aluminiowej puszki o pojemności 0,33 l zamieniono by na ropę naftową i wlano do tejże puszki, ropa wypełniła by jej całą ćwierć! Nie potrzeba zatem długo zastanawiać się nad tym dlaczego aluminium nazywa się czasami "zastygniętą energią". [Zobacz punkt 7, aby zrozumieć w jaki sposób tak szalenie energochłonny material może być opłacalny]. Dla porównania do produkcji 1 tony szkła na butelki potrzeba jedynie około 10 GJ. Biorąc pod uwagę, iż butelkę napełnia się ponownie od 20 do 50 razy można przyjąć, że energia przypadająca na pojedyncze wykorzystanie szkła wynosi tylko 0,2 GJ/tonę.
Produkcja aluminium jest niezmiernie surowcochłonna. Aby wyprodukować tonę aluminium potrzeba 4 ton boksytów [rudy, z której produkuje się aluminium], a poza tym znaczących ilości wapna, ługu sodowego, kriolitu, fluorku glinu, węgla oraz około 400 m^3 wody. Kiedy doda się jeszcze ilość skały płonej powstającej w czasie odkrywkowego górnictwa boksytów, ilość wyprodukowanych odpadów przypadająca na produkcję jednej tony aluminium sięga 10-15 ton. Dla porównania szkło jest względnie nisko surowcochłonne. Do produkcji jednej tony szkła potrzeba około 1,1 tony surowców i tylko okolo 12 m^3 wody.
Produkcja aluminium do wyrobu aluminiowych puszek powoduje powstawanie znaczących ilości odpadów toksycznych, które pojawiają sie na każdym etapie procesu produkcyjnego. Rafinacja boksytów powoduje powstanie ponad 2 ton toksycznego tzw. "czerwonego błota", czyli mieszanki pozostałości boksytów, wapnia oraz ługu sodowego, na każdą tonę wyprodukowanego aluminium. W trakcie samego procesu przepuszcza się bardzo silny strumień prądu elektrycznego przez substancję chemiczną złożoną z tlenku glinu, ciekłego kriolitu oraz fluorku glinu. Powstające w wyniku tego procesu zanieczyszczenia to m.in. wysoce toksyczne fluorki, które powodują degradację życia wodnego oraz poważne zaburzenia układu kostnego w organizmach zwierzęcych, a także u człowieka. Z innych zanieczyszczeń toksycznych należałoby wymienić węglowodory aromatyczne wielopierścieniowe, które powodują raka i wady wrodzone, a także CO, CO2, SO2, pył węglowy, a także inne węglowodory. Każdy z tych związków przyczynia się do powstawania m.in. kwaśnych deszczów czy efektu cieplarnianego. Poza tym również recyclingowi aluminium toarzyszy powstanie nadmiernych ilości odpadow toksycznych [patrz punkt 6].
Z produkcją aluminium związany jest także transport na znaczące odległości. Przy tak ogromnej ilości energii niezbędnej do produkcji aluminium, koszt produkcji energii elektrycznej jest najważniejszym czynnikiem w procesie produkcyjnym. Dlatego też z ekonomicznego punktu widzenia celowy jest transport surowców z jednego kontynentu na drugi w poszukiwaniu tanich źródeł energii. Śledząc drogę przykładowej puszki aluminiowej stwierdzamy, że mogą być wydobywane w Australii, przetapiane w Brazylii, walcowane na blachę w Niemczech, przetapiane na puszki aluminiowe w Polsce, a ostatecznie wykorzystywane we Francji. Szkło tymczasem zarówno produkowane jak i wykorzystywane jest w Polsce.
Recykling nie stanowi panaceum na wszelkie problemy środowiskowe. Faktem zaś jest, że recykling puszek aluminiowych do produkcji nowych puszek to brudny proces. Po pierwsze puszki nie są wykonane z czystego aluminium. Wewnątrz puszki znajduje się lakierowana powłoka, a na zewnątrz pokrywa się ją toksycznymi farbami oraz lakierami. Podczas recyklingu oddziela się je od aluminium poprzez zastosowanie bardzo toksycznych procesów, które prowadzą do powstania do 0,5 tony odpadu toksycznego na każdą tonę wyprodukowanego aluminium wysokiej jakości. Niemniej w Polsce puszki nie są nawet przetwarzane do postaci tak wysokiej jakości aluminium. Znaczy to, że do produkcji aluminiowych puszek w Polsce istnieje stałe zapotrzebowanie na nowe aluminium, którego produkcji towarzyszy tak wiele negatywnych oddziaływań na środowisko. Na koniec w końcu należy pamiętać, że wielokrotne użycie jest dużo korzystniejsze, niż recykling. Szklane butelki można ponownie napełniać [używać] jeszcze wiele razy, a dopiero potem przetwarza się je [w łatwiejszy i czyściejszy sposób] na nowe butelki, produkując przy tym niewielką ilość odpadów.
Pogoń za tanią, dostępną w dużych ilościach, energią elektryczną w celu zapewnienia konkurencyjności ekonomicznej puszek aluminiowych w stosunku do bardziej przyjaznych środowisku pojemników na napoje [takich, jak szklane butelki] doprowadziła do wielu środowiskowych oraz społecznych nadużyć. W wielu częściach świata takie tanie źródło energii stanowi hydroenergia. I chociaż jest ona czyściejsza niż energia produkowana w procesie spalania kopalin czy też energia jądrowa, niestety zdecydowanie zbyt często buduje się w Krajach III Świata zapory wodne wyłącznie w celu zaopatrzenia przemysłu produkcji aluminium w energię elektryczną, która znajduje się znacznie poniżej cen światowych, a która jednocześnie przynosi niewiele korzyści społecznościom lokalnym. W wielu przypadkach budowa takich elektrowni doprowadziła do powstania zagrożeń dla środowiska oraz dla miejscowej, wiejskiej ludności regionu. Nie tylko bowiem zniszczeniu ulegają ogromne obszary dziewiczego lądu, a ludność zmuszona jest przenieść się do wielkomiejskich slumsów, ale dodatkowo naraża się ją na bardzo niebezpieczne dla zdrowia skutki oddziaływania zanieczyszczeń związanych z produkcją aluminium. Głównym korzyściobiorcą w takich sytuacjach jest przemysł aluminium, który przenosi koszty produkcji aluminium na te kraje, które stać najmiej na ponoszenie takich kosztów społecznych i środowiskowych.
Puszki aluminiowe to nie jedyny rodzaj pojemnikó, który stanowi zagrożenie dla systemu butelek zwrotnych, niemniej są one najbardziej niekorzystne z punktu widzenia środowiska. Napoje sprzedawane są również w putelkach typu PET, laminowanych kartonach oraz puszkach dwuczęściowych stalowo-aluminiowych. Każdy z tych pojemników niesie za sobą pewne zagrożenia środowiskowe i należałoby ich właściwie unikać. Niemniej w wielu niezależnych badaniach naukowych udowodniono, że puszki aluminiowe są najgorsze. Nawet jeżeli uwzględnimy recykling rzędu 90% [tymczasem w Polsce przetwarza się nikły odsetek], puszki aluminiowe wciąż znajdują się na szarym końcu z powodu nadmiernej ilości zużywanej energii i wody oraz produkcji odpadów toksycznych.
Istnieje prosta przyczyna, dla której szkło wykorzystuje się już tak długo jako materiał do produkcji pojemnikó na napoje. Faktem jest bowiem, że jest to najbardziej obojętny z wykorzystywanych materiałów, dlatego też nie zmienia on smaku zawartości. Każdy smakosz doskonale wie, że napoje z puszek aluminiowych nie smakują tak dobrze, jak napoje ze szklanych butelek.
Na koniec podkreślić należy, że napoje w aluminiowych puszkach są w sklepach droższe niż te same zapakowane w szklane butelki. Znając koszty środowiskowe, które my oraz nasze dzieci spłacać będziemy jeszcze przez wiele lat, trudno jest uwierzyć, ze ktokolwiek wciąż chcialby je kupować. W rzeczywistości jednak wiele ludzi kupuje puszki myśląc, że jest to symbol nowoczesności, "w zachodnim stylu". Niestety wiele krajów zachodnich dopiero teraz zorientowało się, że szklane butelki zwrotne są znacznie lepsze, również z punktu widzenia środowiska. Problem w tym, że jest już za późno. W niektórych krajach znikły już bowiem systemy butelek zwrotnych, a ich ponowne wprowadzenie byłoby teraz szalenie trudne i kosztowne. Ci właśnie z zazdrością spoglądają na nasz system butelek zwrotnych! Nie pozwól, aby to samo stało się tutaj. Dokonuj Wyboru Zielonego Konsumenta, kupuj zwrotne, kaucjowane butelki ze szkła!
Każdy produkt, który wytważamy, używamy i usuwamy jako odpad oddziałuje na środowisko. Wydobywane są bowiem zasoby, wykorzystywana jest energia i powstaje odpad. Niemniej niektóre produkty, takie jak puszki aluminiowe, powodują znacznie większe, w porównaniu z innymi, zakłucenia w środowisku [i problemy spoleczne] i czasem po prostu należałoby ich zabronić. Tak np. w Danii, właśnie z przyczyn środowiskowych, zakazana jest sprzedaż napojów w aluminiowych puszkach.
Puszki aluminiowe powodują skutki, które nie tylko stanowią zagrożenie dla naszych społeczności lokalnych, ale są także elementem niezrównoważonego modelu konsumpcji, który ma wpływ na ludzi i środowisko w wielu innych częściach świata. Produkcja, wykorzystywanie i usuwanie zużytych puszek aluminiowych pogłębia wiele globalnych i lokalnych problemów środowiskowych, takich, jak kwaśne deszcze, efekt cieplarniany czy powstawanie odpadów toksycznych. Są to problemy, dla których granice poszczególnych krajów czy regionalne ekosystemy nie stanowią bariery, ale ktore mogą i faktycznie oddziałują na każdego i wszędzie.
Na szczęście posiadamy skuteczną i przyjazną środowisku alternatywę dla aluminiowych puszek. Są to zwrotne / wielokrotnie napełniane, kaucjowane butelki ze szkła. Każdy z napojów sprzedawanych obecnie w aluminiowych puszkach sprzedawany jest rownież w szklanych butelkach zwrotnych. Pamiętać jednak musimy, że wybór ten będzie istniał tak długo, jak długo my sami dokonywać będziemy mądrego wyboru. Decydując się na wybór zielonego konsumenta nie tylko zapobiegamy eskalacji poważnych problemów środowiskowych, ale również pomagamy je rozwiązać.
[...]
W końcu bowiem producenci nie zaczną zmieniać profilu produkcji dopóty, dopóki ludzie, którzy nabywają ich produkty nie będą domagać się artykułów lepszych i bardziej przyjaznych środowisku. Poprzez bojkotowanie niewłaściwych z punktu widzenia środowiska produktów i wybieranie takich, które są mu przyjazne, taki impuls zachęcający producentów do zmiany przekazywane jest w najczytelniejszej formie.
| Powrót na stronę główną |
